Wydawca treści
Skąd się bierze drewno
Zaspokojenie naszego zapotrzebowania na drewno i zapewnienie trwałości lasów nie są sprzecznymi interesami. Drewno w Polsce jest naturalnym bogactwem, które jest całkowicie odnawialne.
Gwarantuje to wielofunkcyjna, zrównoważona gospodarka leśna, prowadzona przez Lasy Państwowe, opiekujące się 77,5 proc. polskich lasów (największa w Unii Europejskiej organizacja zarządzająca lasami publicznymi).
Leśnicy pozyskują drewno w granicach wyznaczonych przez standardy ekologicznej gospodarki, badania naukowe i 10-letnie plany urządzenia lasu, zatwierdzane przez ministra środowiska – średnio do 55–60 proc. drewna, które przyrasta w lesie; cała reszta zwiększa zapas na pniu. Dlatego nasze zasoby drewna rosną z roku na rok i są już dwukrotnie większe niż pół wieku temu. Wynoszą 2,4 mld m sześc., w tym w Lasach Państwowych – blisko 1,9 mld m sześc., co czyni je piątymi co do wielkości w Europie. Kupując drewno lub produkty z drewna z Lasów Państwowych, mamy pewność, że surowiec został pozyskany w sposób niezagrażający przyrodzie.
Również zasobność drzewostanów w lasach zarządzanych przez PGL LP stale rośnie. W roku 1991 wynosiła 190 m sześc./ha, a 20 lat później, w 2011 r. – już 254 m sześc./ha. Według międzynarodowych statystyk polskie lasy zaliczają się pod tym względem do czołówki europejskiej, charakteryzując się ponaddwukrotnie wyższą przeciętną zasobnością niż pozostałe lasy Starego Kontynentu.
Stale rosnąca zasobność drzewostanów, a tym samym przyrastające zasoby drewna w Lasach Państwowych umożliwiają stopniowe zwiększanie jego pozyskania
Stale rosnąca zasobność drzewostanów, a tym samym przyrastające zasoby drewna w Lasach Państwowych umożliwiają stopniowe zwiększanie jego pozyskania.
Głównym dostawcą surowca na polski rynek są Lasy Państwowe, które pokrywają ponad 90 proc. zapotrzebowania krajowego przemysłu i mieszkańców. Aby zaspokoić rosnący popyt, leśnicy zwiększają pozyskanie drewna: od 1990 r. wzrosło ono przeszło dwukrotnie – do ponad 35 mln m sześc. Ponieważ jednocześnie rośnie powierzchnia lasów, a przede wszystkim ich zasobność, naukowcy oceniają, że Lasy Państwowe będą mogły zwiększyć pozyskanie drewna do 40 mln m sześc. w 2030 r. i 45 mln m sześc. w połowie stulecia.
Warto pamiętać, że przychody Lasów Państwowych w ponad 90 proc. pochodzą właśnie ze sprzedaży drewna. To zapewnia im samodzielność finansową i umożliwia wykonywanie licznych zadań na rzecz polskich lasów i ich użytkowników bez korzystania z pieniędzy podatników (inaczej niż w wielu innych krajach Europy).
Zwiększają się nie tylko nasze zasoby drewna, lecz także powierzchnia lasów. W połowie XX w. zajmowały nieco ponad jedną piątą obszaru Polski, a dziś już niewiele mniej niż jedną trzecią. Lasy Państwowe pozyskują drewno, ale w tym samym czasie odnawiają drzewostany i zalesiają dotychczasowe nieużytki. Co roku leśnicy sadzą aż 500 mln nowych drzew, czyli średnio… 57 tys. na godzinę.
Najnowsze aktualności
Gospodarka leśna strażnikiem równowagi w przyrodzie
Gospodarka leśna strażnikiem równowagi w przyrodzie
Las, zielony skarb natury, jest niezwykłym skupiskiem życia, pełnym roślin, zwierząt i mikroorganizmów. Bogactwo form życia ukrytych w gęstwinie majestatycznych drzew, tworzy harmonijną kompozycję, która od wieków inspiruje i fascynuje ludzkość. Jednakże, paradoksalnie, to wycinka drzew jest kluczowym elementem zrównoważonej gospodarki leśnej, przynoszącej pozytywne skutki zarówno dla lasów, jak i społeczeństwa.
– Gospodarka leśna to nie tylko proces pozyskiwania drewna, to kompleksowy system zarządzania, którego celem jest utrzymanie zdrowia lasu i zachowanie jego różnorodności. Wprowadzenie Planu Urządzenia Lasu (PUL) to strategia, która pozwala leśnikom stać się architektami przyrody, dbającymi o długoterminowy dobrostan lasów – tłumaczy Grzegorz Tracz specjalista ochrony lasu w Nadleśnictwie Rozwadów.
Obowiązujący od dwóch lat dla Nadleśnictwa Rozwadów nowy Plan Urządzenia Lasu, nakłada na nadleśnictwo określone zadania, w tym zadania związane z pozyskaniem drewna, które wynikają z potrzeb hodowlanych lasów. Wzrost ilości drewna na pniu, rozkład powierzchni drzewostanów w klasach wieku, struktura wiekowa drzewostanów, ich starzenie się i konieczność pielęgnacji – to kluczowe czynniki, które wpływają na decyzje nadleśnictwa dotyczące cięć. Priorytetami są tu trwałość lasu, kształtowanie pożądanej struktury, różnorodność biologiczna oraz uwzględnienie aktualnych potrzeb lasu i jego funkcji. Plan ten nie tylko spełnia wymogi ustawowe dotyczące ochrony lasu, ale także dąży do utrzymania trwałości, ciągłości funkcji leśnych i zrównoważonego wykorzystania zasobów leśnych, z myślą o ich powiększaniu.
Wycinka drzew prowadzona w formie zrębów związana jest z naturalnym procesem rozwoju drzew, które jak każde żywe organizmy z czasem starzeją się, chorują i zamierają. Dochodzi w konsekwencji do rozpadu drzewostanów.
– Działania leśników zmierzają do wyprzedzenia tego procesu i wspomagają wymianę pokoleń drzew. Służą temu, aby las trwał na danej powierzchni w jak najlepszej kondycji zdrowotnej, aby nie były to drzewostany równowiekowe. Potrzebne są zarówno drzewostany młodsze jak i te starsze czy też w średnim wieku. To właśnie zróżnicowanie wiekowe i gatunkowe powoduje większą odporność lasów na zmiany klimatyczne a także stwarza warunki do bytowania i rozwoju większej liczby gatunków roślin, zwierząt i grzybów – mówi Grzegorz Tracz.
Działania takie nie tylko nie pozbawiają ani zmniejszają funkcji społecznych lasu, ale je kreują i wspomagają. Wprowadzenie nowego pokolenia drzew to przede wszystkim strategia zapobiegająca naturalnemu procesowi starzenia się drzewostanów. Takie zabiegi powodują zwiększenie bioróżnorodności, umożliwiają przebudowę drzewostanów i wprowadzanie gatunków drzew lepiej dostosowanych do środowiska. Intensywnie wzrastające nowe pokolenie drzew powoduje także zwiększoną produkcję tlenu, podczas gdy przy rozpadach drzewostanów dochodzi do przewagi emisji nad pochłanianiem CO2. Niewielkie zręby i luki (powierzchnie czasowo pozbawiane drzew) są elementami sprzyjającymi występowaniu wielu gatunków owadów, ptaków i ssaków itp. bytujących na skraju różnych biocenoz, tj. lasu i powierzchni otwartej. Stanowią także zwiększoną bazę żerową dla zwierzyny.
– Planując i wykonując poszczególne zabiegi m.in. te związane z usuwaniem drzew, mamy na celu wzmocnienie odporności i stabilności lasów, zachowanie lasów (w różnym wieku i z różnymi gatunkami) tak, by jak najbardziej rozproszyć ryzyko związane z niekorzystnymi zmianami klimatu jak np. silne wiatry, wpływ przemysłu czy zmiany temperatury. Korzystamy z wiedzy i doświadczenia wielu pokoleń leśników wypracowanych na przestrzeni kilkuset lat – dodaje specjalista ochrony lasu w Nadleśnictwie Rozwadów.
Wycinka lasów, realizowana zgodnie z planem, pomaga w zabezpieczeniu obszaru leśnego przed katastrofami naturalnymi. Eliminacja drzew niebezpiecznych dla użytkowników dróg, ścieżek pieszo-rowerowych czy mieszkańców sąsiednich obszarów stanowi formę prewencji, chroniąc społeczność przed potencjalnymi zagrożeniami.
Pozytywne skutki gospodarki leśnej sięgają także społeczności lokalnych. Generowanie miejsc pracy, rozwój lokalnych przedsiębiorstw leśnych oraz dostarczanie surowca drzewnego dla przemysłu to elementy, które wpływają na rozwój lokalnej gospodarki.
W roku 2024 nadleśnictwo zaplanowało na zarządzanych gruntach w granicach gminy Stalowa Wola 51,12 ha zrębów zupełnych, co stanowi 1,38% powierzchni leśnej.
Podsumowując, wycinka lasów i zrównoważona gospodarka leśna to nie tylko konieczność, ale i szansa na tworzenie harmonijnego otoczenia dla przyrody i społeczeństwa. Plan Urządzenia Lasu jest efektem analizy stanu lasów, doświadczenia wielu pokoleń leśników i dążeń do zrównoważonego gospodarowania lasem, uwzględniając jego wielorakie funkcje społeczne, ekologiczne i ekonomiczne.
