Czy zastanawiasz się, dlaczego las, który spotykasz na co dzień, jest wycinany? Dlaczego leśnicy prowadzą cięcia ?

Wbrew częstym opiniom, lasy w Polsce mają się bardzo dobrze i wciąż ich przybywa.

Dzieje się tak za sprawą prowadzonej przez leśników gospodarki, rozumianej jako kompleksowy system zarządzania zasobami leśnymi, którego celem jest ochrona lasów i utrzymanie jego dobrej kondycji oraz trwałości, powiększanie zasobów leśnych oraz ciągłość i zrównoważone wykorzystywanie wszystkich funkcji lasu.

Jest paradoksem, że to wycinka drzew czyli proces pozyskiwania drewna, budzący tak wiele społecznych emocji, jest jednym z kluczowych elementów prowadzenia takiej zrównoważonej gospodarki leśnej, przynoszącej pozytywne skutki zarówno dla lasów jak i społeczeństwa.

Jak to możliwe?

Obowiązujący dla nadleśnictwa Plan Urządzenia Lasu tworzony od podstaw co 10 lat, nakłada określone zadania, w tym zadania związane z pozyskaniem drewna. Tak naprawdę wynikają one
z potrzeb hodowlanych lasów.

Zaplanowany zakres wycinki drzew, większy od roku 2022 ( poprzedniego Planu Urządzenia Lasu ), jest limitowany i ściśle określony. Uwzględnia on wzrost ilości drewna na pniu i jego coroczny przyrost, rozkład powierzchni drzewostanów w klasach wieku, starzenie się drzewostanów, potrzeby hodowlane związane z procesem rozwoju lasu oraz priorytety wymienione na wstępie.

Nic w przyrodzie nie żyje wiecznie, ulega ona ciągłym przeobrażeniom. Proces życia lasu przebiega podobnie jak w przypadku każdych żywych organizmów na Ziemi. Drzewa z czasem starzeją się, chorują i zamierają. Dochodzi w konsekwencji do rozpadu drzewostanów. Las
w znanej nam postaci po prostu przestaje istnieć. Możemy oczywiście hodować drzewa tylko po to aby zgniły a w ich miejsce nie będzie nowego lasu.

Ale czy tego chcemy?

W naszej opinii nie. Dlatego działania leśników, realizowane m.in. poprzez wycinkę drzew, zmierzają do wyprzedzenia tego procesu i wspomagają wymianę pokoleń drzew. Na miejsce ściętych drzew sadzi się nowe a pozyskane drewno zasila przemysł.

Chcemy, aby las trwał na danej powierzchni w jak najlepszej kondycji zdrowotnej, aby nie były to np. drzewostany równowiekowe. Potrzebne są zarówno drzewostany młodsze jak i te starsze czy też w średnim wieku.

Pojawiające się nowe pokolenia umożliwiają przebudowę drzewostanów rosnących na nieodpowiednich siedliskach i wprowadzanie innych gatunków drzew lepiej dostosowanych do środowiska. To wpływa na zwiększenie bioróżnorodności, co przygotowuje las na gwałtownie postępujące zmiany klimatu. A zróżnicowanie wiekowe i gatunkowe powoduje większą jego odporność. Przyroda już reaguje, obserwujemy zamieranie jodły i świerka. Jesion, do niedawna pospolite drzewo, praktycznie wymarł w przeciągu zaledwie ostatnich 10 lat. Jak je zastąpić bez dokonywania cięć hodowlanych ?

Planując i wykonując poszczególne zabiegi m.in. te związane z usuwaniem drzew mamy na celu wzmocnienie odporności i stabilności lasów w taki sposób, by jak najbardziej rozproszyć ryzyko związane z niekorzystnymi zmianami klimatu jak np. silne wiatry, wpływ przemysłu, zmiany temperatury, zmiany stosunków wodnych itp. Taka wycinka, realizowana zgodnie z planem, pomaga w zabezpieczeniu obszaru leśnego przez katastrofami naturalnymi. 

Dodatkowo, niewielkie zręby i luki,  czasowo pozbawiane drzew,  są elementami sprzyjającymi występowaniu wielu gatunków owadów, ptaków i ssaków, bytujących na skraju różnych biocenoz, tj. lasu i powierzchni otwartej. Stanowią także zwiększoną bazę żerową dla zwierzyny.

Intensywnie wzrastające nowe pokolenia drzew powodują także zwiększoną produkcję tlenu, w przeciwieństwie do rozpadających się drzewostanów, gdzie  dochodzi do przewagi emisji nad pochłanianiem CO2.

Nie zapominajmy, że lasy produkują drewno. Jest ono produktem odnawialnym, które powinno zastępować i często zastępuje wysokoemisyjne materiały budowlane, takie jak beton czy tworzywa sztuczne. Ta biogospodarka jest jednym z rozwiązań prowadzących do zmniejszenia emisyjności zanieczyszczeń. 

Plan Urządzenia Lasu jest efektem analizy stanu lasów, doświadczenia wielu pokoleń leśników wypracowanych na przestrzeni kilkuset lat i dążeń do zrównoważonego gospodarowania lasem, uwzględniając jego wielorakie funkcje społeczne, ekologiczne i ekonomiczne.

Dlatego usuwanie drzew to nie tylko konieczność, ale też szansa na tworzenie harmonijnego otoczenia dla przyrody i społeczeństwa. 

W ostatnim okresie szczególne społeczne emocje budziła wycinka drzew w sąsiedztwie naszego miasta Stalowej Woli, przy osiedlu Hutnik. 

Wyjaśniamy, że podjęte działania polegały przede wszystkim na usuwaniu drzew chorych, uszkodzonych, zamierających oraz niebezpiecznych, zagrażających życiu, zdrowiu i mieniu osób korzystających z lasu oraz mieszkających w sąsiedztwie lub użytkujących grunty w bezpośrednim oddziaływaniu kompleksu leśnego. 

Prowadzone cięcia pielęgnacyjne miały również charakter hodowlany i zmierzały do poprawy warunków wzrostu drzew pozostających w lesie, poprzez wyeliminowanie pojedynczych wadliwych, niepożądanych oraz rosnących w przegęszczeniu drzew, zgodnie ze sztuką leśną.

Naszym priorytetem było i jest utrzymanie stabilności i trwałości lasu w dobrej kondycji zdrowotnej.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców, prace związane z pozyskaniem drewna na osiedlu Hutnik zostały zakończone. Nie planujemy w najbliższych latach wykonywania cięć w tym rejonie, za wyjątkiem koniecznych zabiegów sanitarnych, tj. usuwania drzew zamierających
i niebezpiecznych, zagrażających zdrowiu i życiu ludzi.

Kolejne kontrowersje budzi wykonywanie zrębów zlokalizowanych wzdłuż dróg publicznych.

Rozumiemy, że lokalizacja niektórych z nich budzi opór społeczny. Dokonywane w ostatnich dwóch latach wycinki wzdłuż dróg Stalowa Wola – Jamnica oraz Stalowa Wola – Bojanów były akceptowane przez poprzednie kierownictwo nadleśnictwa.
W ocenie nowego nadleśniczego można było od nich odstąpić. Deklarujemy, że kolejne zręby zupełne wzdłuż tych dróg będą wstrzymane i poddane analizie ich zasadności. Usuwane będą tylko pojawiające się zagrożenia w postaci drzew niebezpiecznych dla użytkowników dróg
i sąsiadujących z nimi ścieżek pieszo-rowerowych.